Ανησυχητικά για τη δημόσια υγεία είναι τα στοιχεία που προκύπτουν το τελευταίο διάστημα από το σύστημα RASFF της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές, και έχουν να κάνουν με την εύρεση επικίνδυνου χημικού επιμολυντή σε σουσάμι και σε προϊόντα που περιέχουν σουσάμι προέλευσης Ινδίας.
Τι είναι το RASFF: Το RASFF (Rapid Alert System for Food and Feed) είναι ένα ευρωπαϊκό πληροφοριακό Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοτροφές. Είναι ένα εργαλείο που στοχεύει, στη γνωστοποίηση και την έγκαιρη αντιμετώπιση άμεσων ή έμμεσων κινδύνων για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων που προέρχονται από τρόφιμα ή ζωοτροφές. Συμμετέχουν και τα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε., η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων). Η Επιτροπή είναι αρμόδια για τη διαχείριση του δικτύου, ενώ ορίζεται για κάθε κράτος μέλος του δικτύου μια αρμόδια υπηρεσία, που για την περίπτωση της Ελλάδας έχει οριστεί ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ).
Το RASFF βοηθάει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν ένα δημόσιο κίνδυνο έγκαιρα και συντονισμένα. Όταν ένα κράτος μέλος του δικτύου διαθέτει οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με την ύπαρξη σοβαρού άμεσου ή έμμεσου κινδύνου για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων, που προέρχεται από τρόφιμα ή ζωοτροφές, οφείλει να κοινοποιεί αμέσως την πληροφορία στην Επιτροπή.
Όλες αυτές οι "αναγγελίες κινδύνου" (Notifications) καταχωρούνται στον ιστότοπο https://webgate.ec.europa.eu/rasff-window/portal/?event=notificationsList&StartRow=1 και είναι ελεύθερα προσβάσιμες σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Σύμφωνα με το RASFF λοιπόν, τον τελευταίο καιρό παρουσιάζεται πολύ μεγάλος αριθμός ευρημάτων που έχουν να κάνουν με την παρουσία μιας απαγορευμένης και επικίνδυνης χημικής ουσίας σε σουσάμι προέλευσης Ινδίας καθώς και σε μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων που έχουν ως βάση ή περιέχουν σουσάμι, όπως ταχίνι, ζύμες για ψωμί, μπάρες δημητριακών, μπισκότα, ακόμα και σοκολάτες!
Η ουσία αυτή λέγεται ethylene oxide (ελληνικά: αιθυλενο οξείδιο) και χαρακτηρίζεται ως τοξική και καρκινογόνος μακροπρόθεσμα, σύμφωνα με τον Καν. ΕΚ 1272/2008. Ενώ έχει απαγορευτεί σαν συστατικό των φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην ΕΕ, επιτρέπεται η χρήση της σαν βιοκτόνο κάτω από κάποιες προϋποθέσεις. Και για αυτό όμως υπάρχουν συζητήσεις, για να γίνει πλήρης αντικατάστασή της και από αυτά τα προϊόντα. Το αιθυλενο οξείδιο χρησιμοποιείται σε Τρίτες Χώρες, αντί της θερμοκρασίας σαν παρασιτοκτόνος διαδικασία (fumigant) σε μπαχαρικά, βότανα και σπόρους. Στις ΗΠΑ χρησιμοποιείται από την βιομηχανία μπαχαρικών για να παρεμποδίσει επιμολυντές μικροβιολογικής φύσεως (πχ. Salmonella και E. Coli) και για να μειώσει το μικροβιακό φορτίο σε ζύμες, μύκητες, κολοβακτηρίδια και άλλους παθογόνους μικροοργανισμούς. Τόσο στις ΗΠΑ όσο και στον Καναδά, επιτρέπεται η χρήση του σε τρόφιμα (αποξηραμένα λαχανικά, σησάμι, μπαχαρικά) με μέγιστο όριο υπολειμματικότητας τα 7mg/kg. Αντίθετα στην ΕΕ θεωρείται απαγορευμένο και αντιμετωπίζεται σαν χημικός επιμολυντής με ανώτατο όριο υπολειμματικότητας για τους σπόρους σησαμιού τα 0,05mg/kg (Κανονισμός ΕΚ 396/2005).
Τα στοιχεία από τα RASFF των τελευταίων μηνών είναι ανησυχητικά: Σε σύνολο 262 "αναγγελιών" για υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε τρόφιμα για το μήνα Νοέμβριο οι 198 αφορούν σουσάμι και παρεμφερή προϊόντα με ethylene oxide! Οι αναγγελίες αυτές αφορούν τόσο απευθείας εισαγωγές σουσαμιού από την Ινδία (σε διάφορες μορφές) όσο και προϊόντα σουσαμιού που κυκλοφορούν εντός της Ε.Ε. Πρόκειται για μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων όπως ταχίνι, αρτοσκευάσματα, έτοιμες ζύμες για ψωμί, μπισκότα, μπάρες δημητριακών, μίγματα μπαχαρικών, σοκολάτες κ.ά.
Η ίδια περίπου εικόνα εμφανίζεται και το επόμενο χρονικό διάστημα, κατά τους μήνες Δεκέμβριο 2020 και Ιανουάριο 2021. Ήδη μέσα στον Ιανουάριο του 2021 σε σύνολο 62 αναγγελιών για υπολείμματα φυτοφαρμάκων οι 21 αφορούν σουσάμι με ethylene oxide.
Οι αναγγελίες αυτές αφορούν εισαγωγή ή διακίνηση προϊόντων σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Μόλις πρόσφατα (5/1/2021) η Ελλάδα έχει καταχωρήσει δύο σχετικές αναγγελίες στο RASFF που αφορούν σουσάμι από Ινδία. Η μία αφορά απόρριψη φορτίου στα σύνορα και η άλλη παρτίδα που κυκλοφορεί ήδη στην εσωτερική αγορά.
Ανησυχητικό επίσης είναι το γεγονός ότι πολλά από αυτά τα προϊόντα κυκλοφορούν με ειδική επισήμανση όπως "βιολογικά", "χωρίς γλουτένη" κλπ. και καταναλώνονται από ειδικές ομάδες πληθυσμού, ενώ προϊόντα σουσαμιού όπως το ταχίνι θεωρούνται ως ένα είδος "super food" και κατέχουν περίοπτη θέση στη σύγχρονη διαιτολογία.
Περισσότερα για το θέμα καθώς και σχετική βιβλιογραφία μπορεί να βρει κανείς ΕΔΩ και ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.