Η ανακοίνωση της GreenPeace για τα φυτοφάρμακα και η απάντηση του ΥΠ.Α.Α.Τ.

Πριν από λίγες ημέρες (13/5/2013) το ελληνικό γραφείο της GreenPeace δημοσίευσε τα αποτελέματα έρευνας υπό τον τίτλο "ΠΡΟΣΟΧΗ-Φυτοφάρμακα σε φρούτα και λαχανικά!". Σύμφωνα με την έρευνα σε 24 δείγματα φρούτων και λαχανικών που εξετάστηκαν στη χώρα μας, βρέθηκαν επικίνδυνα φυτοφάρμακα. 
Αποφύγαμε οποιαδήποτε αναφορά στο θέμα, περιμένοντας την επίσημη αντίδραση του Υπουργείου η οποία ήρθε τελικά την Πέμπτη 16/5/2013.
Δημοσιεύουμε παρακάτω τόσο το άρθρο της GreenPeace όσο και την απάντηση του ΥΠΑΑΤ, για την πληρέστερη ενημέρωση των αναγνωστών μας, χωρίς άλλα σχόλια:  

Προσοχή! Φυτοφάρμακα σε φρούτα και λαχανικά 
Έρευνα του ελληνικού γραφείου της Greenpeace αποκαλύπτει την ύπαρξη επικίνδυνων φυτοφαρμάκων σε μήλα, μπανάνες, αχλάδια, πατάτες, καρότα και κολοκύθια τα οποία πωλούνται στη χώρα μας. 
Συνολικά βρέθηκαν 27 διαφορετικές χημικές δραστικές ουσίες (πολλές από αυτές απαγορευμένες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης), των οποίων οι επίσημες εγκρίσεις αναγράφουν πως είναι ύποπτες καρκινογενέσεων, έχουν εξαιρετική τοξικότητα και πολλά άλλα. 
Αυτές οι ουσίες πλήττουν ανεπανόρθωτα την υγεία των αγροτών, θέτουν σε κίνδυνο την κτηνοτροφία και τον υδάτινο ορίζοντα, για να καταλήξουν στο δικό μας πιάτο χωρίς να το ξέρουμε. Η Greenpeace καλεί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να αναλάβει επειγόντως δράση για το θέμα της χρήσης φυτοφαρμάκων και να προχωρήσει αμέσως στο δρόμο της βιώσιμης γεωργίας χωρίς χημικά και μεταλλαγμένα, με σεβασμό στην υγεία και το περιβάλλον. 
Στη συντριπτική πλειοψηφία των δειγμάτων εντοπίστηκαν υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Πολλά από αυτά τα φυτοφάρμακα αναφέρονται ως ‘τοξικά’, ‘εξαιρετικά τοξικά’ και ‘επικίνδυνα για το υδάτινο περιβάλλον’ και είναι ύποπτα για σοβαρότατες βλάβες στην υγεία. 
Συγκεκριμένα, στην άδεια έγκρισης των ουσιών αναγράφονται επιπτώσεις όπως:
- Ύποπτο καρκινογένεσης (δραστική ουσία Thiacloprid, εντοπίστηκε σε μήλα και αχλάδια) 
-Μπορεί να βλάψει το έμβρυο κατά τη διάρκεια της κύησης(δραστική ουσία Linuron, εντοπίστηκε σε δείγμα καρότων) 
- Πιθανός κίνδυνος για εξασθένηση της γονιμότητας(δραστική ουσία Linuron, εντοπίστηκε σε δείγμα καρότων) 
-Πολύ τοξικό για τους υδρόβιους οργανισμούς ή/και Μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνιες δυσμενείς επιπτώσεις στο υδάτινο περιβάλλον (δραστικές ουσίες Azoxystrobin, Chlorpyrifos, Deltamethrin, Indoxacarb, Imazalil, Linuron, Pyridaben, Captan εντοπίστηκαν μόνες ή σε συνδυασμό σε κολοκύθια, καρότα, μήλα, αχλάδια, μπανάνες) 
-Πολύ τοξικό για τις μέλισσες ή Επικίνδυνο για τις μέλισσες(δραστικές ουσίες Chlorpyrifos, Etofenprox, Flonicamid, Indoxacarb, εντοπίστηκαν σε μήλα, καρότα, κολοκύθια) 
Κυρίως στα δείγματα μήλων εντοπίστηκαν χημικά «κοκτέιλ» με 3 - 9 διαφορετικές δραστικές ουσίες ανά δείγμα και στα δείγματα αχλαδιών έως και 6 διαφορετικές δραστικές ουσίες. Τα κοκτέιλ αυτά εντοπίστηκαν ακόμα και σε προϊόντα περσινής σοδειάς. Επιπλέον, βρέθηκαν απαγορευμένες ουσίες που χρησιμοποιούνται πλέον για άλλες χρήσεις. Για παράδειγμα, βρέθηκε σε δείγμα μήλου μια ουσία η οποία τώρα πια έχει άδεια χρήσης ως συντηρητικό ξύλων! 
«Τα φρούτα και τα λαχανικά έχουν ύψιστη θρεπτική σημασία για την ανάπτυξη των παιδιών αλλά και για τις ανάγκες των ενηλίκων, όμως το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επιτρέπει και ενθαρρύνει τη χρήση τοξικών και επικίνδυνων ουσιών στην καλλιέργεια της τροφής μας. Ο καταναλωτής αλλά και ο αγρότης, βρίσκονται ανυπεράσπιστοι μπροστά στην αισχροκέρδεια των αγροχημικών εταιρειών και δεν έχουν δυνατότητα να ενημερωθούν επαρκώς. Η ελληνική κυβέρνηση και κυρίως ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Τσαφτάρης, πρέπει επειγόντως να αναλάβει δράση για την προστασία αγροτών και καταναλωτών» δήλωσε η Έλενα Δανάλη, υπεύθυνη της εκστρατείας της Greenpeace για τη βιώσιμη γεωργία. 
Ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο το οποίο να προστατεύει τον καταναλωτή από τα χημικά κοκτέιλ. Αυτό που φαίνεται να εφαρμόζεται με επιτυχία στη χώρα μας, είναι τα «παραθυράκια» της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, όπου μια άκρως επικίνδυνη, εξού και απαγορευμένη, ουσία μπορεί να παίρνει προσωρινές άδειες χρήσης για 120 μέρες κάθε φορά, δηλαδή μία παράνομη ουσία «νομιμοποιείται» προσωρινά. 
Η υγεία αγροτών και καταναλωτών γίνεται έρμαιο των αγροχημικών εταιρειών, όπως οι Bayer, Syngenta και πολλές άλλες, οι οποίες κατασκευάζουν φυτοφάρμακα και υβρίδια. Πριν λίγες εβδομάδες, Greenpeace και μελισσοκόμοι από όλη την Ευρώπη κατάφεραν την απαγόρευση 3 εξαιρετικά βλαβερών ουσιών που καταστρέφουν τους πληθυσμούς μελισσών. Εξακολουθούν, όμως, να κυκλοφορούν δεκάδες άλλες και στη χώρα μας. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αποφεύγει να κάνει οποιοδήποτε βήμα προς τη μόνη λύση, που είναι η βιώσιμη γεωργία. Με την αδράνειά του εξυπηρετεί τα συμφέροντα των αγροχημικών εταιρειών, ενώ αδιαφορεί παντελώς για την υγεία αγροτών και καταναλωτών όπως και για την καταστροφή του περιβάλλοντος, του υδροφόρου ορίζοντα και της ελληνικής γης. 

Δείτε τον πίνακα με τα αναλυτικά ευρήματα της έρευνας 

 Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠ.Α.Α.Τ. 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ  

Με αφορμή δημοσίευση έρευνας της Greenpeace, στο διαδίκτυο στις 13-5-2012, με τίτλο: «Προσοχή! Φυτοφάρμακα σε φρούτα και λαχανικά», το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ανακοινώνει τα εξής: 
-Με βάση τα αποτελέσματα που η ίδια η Greenpeace δημοσιεύει, αναφέρεται ότι σε 24 δείγματα που εξετάστηκαν μόνον ένα βρέθηκε να περιέχει φυτοφάρμακα σε συγκέντρωση ανώτερη των ανώτατων επιτρεπτών ορίων. Ως εκ τούτου τα στοιχεία της έρευνας καταδεικνύουν σε μεγάλο βαθμό την ασφάλεια των γεωργικών προϊόντων και δεν αιτιολογούν τους πηχυαίους τίτλους της έρευνας. 
-Εσφαλμένα στο δημοσίευμα συγχέεται η ανίχνευση απειροελάχιστων συγκεντρώσεων υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα υπόλοιπα δείγματα με τις φράσεις και οδηγίες ασφαλείας που αναγράφονται στην άδεια διάθεσης στην αγορά και στη συσκευασία των φυτοφαρμάκων και αφορούν το γεωργό που χρησιμοποιεί το πυκνό σκεύασμα και όχι τον καταναλωτή. 
-Επίσης εσφαλμένα συγχέονται οι φράσεις και οδηγίες ασφαλείας με υπολείμματα ειδικά στην περίπτωση των εισαγόμενων προϊόντων όπου η χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων δεν γίνεται καν στη χώρα μας, αλλά στη χώρα προέλευσης του συγκεκριμένου προϊόντος. 
-Εσφαλμένα θεωρείται η ουσία flufenoxuron που ανιχνεύτηκε σε δείγμα μήλου ως προστατευτικό του ξύλου των δένδρων, καθώς πρόκειται για φυτοπροστατευτική ουσία που επιτρέπονταν να χρησιμοποιείται στα μήλα μέχρι 31-12-2012 και τα μήλα του δείγματος δεν διευκρινίζεται αν ήταν περσινής εσοδείας. 
-Εσφαλμένα στοχοποιούνται οι κατ΄ εξαίρεση άδειες διάθεσης στην αγορά, αφού σε κανένα από τα δείγματα δεν υπήρξε υπέρβαση ή παράνομη χρήση φυτοπροστατευτικού προϊόντος στο οποίο να χορηγήθηκε κατ΄ εξαίρεση άδεια διάθεσης στην αγορά 120 ημερών. Εντοπίστηκαν ίχνη diphenylamine σε συγκέντρωση κατά πολύ μικρότερη των ανώτατων επιτρεπτών ορίων σε μήλα Ελληνικής και Ισπανικής προέλευσης. 
-Εσφαλμένα αναφέρεται ότι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επιτρέπει και ενθαρρύνει(!) τη χρήση τοξικών και επικίνδυνων ουσιών στην καλλιέργεια της τροφής μας, καθώς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων διενεργεί εκτεταμένο πρόγραμμα ελέγχων υπολειμμάτων σε εγχώρια και εισαγόμενα προϊόντα. Ως αποτέλεσμα των ελέγχων έχουν επιβληθεί μέχρι σήμερα διοικητικές κυρώσεις σε εξακόσιες σαράντα δύο (642) περιπτώσεις παράνομης χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων και εισαγωγής φυτικών προϊόντων που έφεραν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών προϊόντων υψηλότερα από τα ανώτατα επιτρεπτά όρια και επιβλήθηκαν πρόστιμα συνολικού ύψους ενός εκατομμυρίου εκατόν εξήντα τριών χιλιάδων και διακοσίων ευρώ (1.163.200 €). 

Με τη με αριθ. πρωτ. 2519/28169/5-3-2013 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, θεσπίστηκε η ηλεκτρονική καταγραφή της λιανικής πώλησης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Το νέο σύστημα αναμένεται να φέρει «επανάσταση» στο χώρο των γεωργικών φαρμάκων, καθώς για πρώτη φορά θα είναι δυνατόν να υπάρχουν αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία στα γεωργικά φάρμακα, που θα επιτρέψουν τη χάραξη και εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων προς όφελος του περιβάλλοντος και του Έλληνα παραγωγού και του καταναλωτή. Η ηλεκτρονική καταγραφή της λιανικής πώλησης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων είναι μια ηλεκτρονική εφαρμογή στην οποία τα καταστήματα λιανικής πώλησης φυτοπροστατευτικών προϊόντων με χρήση ειδικών κωδικών καταχωρούν κάθε λιανική πώληση με σκοπό τη συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων. Κάθε καταχώρηση αφορά τόσο τα στοιχεία του προϊόντος που πωλείται, όσο και στοιχεία για τη χρήση του προϊόντος (περιοχή, καλλιέργεια κ.α.). 
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σε συνεργασία με επιστημονικούς φορείς και οργανώσεις μεταξύ των οποίων και την Greenpeace προχώρησε στην κατάρτιση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την ορθολογική χρήση των γεωργικών φαρμάκων, το οποίο πρόκειται να εκδοθεί άμεσα. Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης προβλέπεται μεταξύ άλλων η θέσπιση συστήματος κατάρτισης των επαγγελματιών χρηστών φυτοπροστατευτικών προϊόντων (π.χ. παραγωγών). Μετά τις 26-11-2015 η πώληση γεωργικών φαρμάκων εγκεκριμένων για επαγγελματική χρήση περιορίζεται στα πρόσωπα που διαθέτουν πιστοποιητικό κατάρτισης. 
 Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είναι αποφασισμένο να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας των αγροτικών προϊόντων και τη διασφάλιση της υγείας των καταναλωτών. Η Greenpeace καλείται να ενημερώσει την αρμόδια αρχή του Υπουργείου μας για τα στοιχεία του μοναδικού δείγματος όπου διαπιστώθηκε υπέρβαση των ανώτατων επιτρεπτών ορίων υπολειμμάτων, έτσι ώστε να ληφθούν άμεσα μέτρα και στην περίπτωση αυτή.