Ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τη συνταγογράφηση και τη χρήση των γεωργικών φαρμάκων.

Με αφορμή πολλά ερωτήματα και απορίες που έχουν διατυπωθεί τον τελευταίο καιρό σχετικά με τη συνταγογράφηση των γεωργικών φαρμάκων, την χρήση αλλά και το πιστοποιητικό Ορθολογικής Χρήσης Γεωργικών Φαρμάκων, δημοσιεύουμε παρακάτω μια σειρά από ερωτήσεις-απαντήσεις προκειμένου να βοηθήσουμε τόσο τους συναδέλφους γεωπόνους των καταστημάτων γεωργικών φαρμάκων, όσο και τους επαγγελματίες και ερασιτέχνες αγρότες.

1. Είναι η συνταγογράφηση υποχρεωτική για όλα τα γεωργικά φάρμακα;

Απ.: Όχι για όλα αλλά για τη συντριπτική πλειονότητα ναι. Σύμφωνα με την  Υπουργική Απόφαση 9497/104760/20-8-2014, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, η υποχρέωση συνταγογράφησης ισχύει για όλα τα γεωργικά φάρμακα που απευθύνονται σε επαγγελματίες χρήστες, και για όλες τις καλλιέργειες με εξαίρεση τα αρωματικά, τα ανθοκομικά και τα δασικά είδη και τις καλλιέργειες ήσσονος σημασίας. Οι χρήσεις και οι καλλιέργειες ήσσονος σημασίας μπορούν να αναζητηθούν στη σχετική βάση δεδομένων του ΥΠΑΑΤ.

Προφανώς, με βάση τον παραπάνω ορισμό, από τη συνταγογράφηση εξαιρούνται και τα γεωργικά φάρμακα που προορίζονται για ερασιτεχνική χρήση, και τα οποία επίσης μπορούν να αναζητηθούν στην αντίστοιχη βάση δεδομένων του ΥΠΑΑΤ. (πατώντας πάνω στο σύνδεσμο "ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΗ ΧΡΗΣΗ")

2.  Ποιοι μπορούν να συνταγογραφούν γεωργικά φάρμακα;

Απ.: Όλοι όσοι έχουν γραφτεί στο "Μητρώο Συνταγογράφων" που τηρεί το ΥΠΑΑΤ. Ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει σχετική ηλεκτρονική αίτηση μέσω των ψηφιακών υπηρεσιών του Υπουργείου, επισυνάπτοντας (σκαναρισμένα) το πτυχίο του και μία υπεύθυνη δήλωση. Η αίτηση εξετάζεται από την αρμόδια Δ.Α.Ο.Κ. η οποία και εγκρίνει την εγγραφή του ενδιαφερόμενου στο Μητρώο Συνταγογράφων. Στη συνέχεια ο ενδιαφερόμενος αποκτά πρόσβαση στην  εφαρμογή "Συνταγογράφηση Γεωργικών Φαρμάκων" του ΥΠΑΑΤ και μπορεί να εκδίδει συνταγές.

Τα πτυχία που γίνονται δεκτά για την εγγραφή στο Μητρώο είναι: Γεωπόνου ΑΕΙ (όλων των ειδικοτήτων), και από τα πτυχία ΤΕΙ οι ειδικότητες Τεχνολόγου Φυτικής Παραγωγής, Διοίκησης Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων και Θερμοκηπιακών Καλλιεργειών και Ανθοκομίας.

3. Ποιοι χρειάζεται να κατέχουν  πιστοποιητικό Ορθολογικής Χρήσης Γεωργικών Φαρμάκων (ΟΧΓΦ);

Απ.: Όλοι οι επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων. Ως επαγγελματίας χρήστης, σύμφωνα με το ΥΠΑΑΤ, ορίζεται είτε ο αγρότης που καλλιεργεί και εμπορεύεται τα προϊόντα του (ανεξάρτητα αν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης ή όχι) είτε ο επαγγελματίας ψεκαστής που αναλαμβάνει να χρησιμοποιήσει γεωργικά φάρμακα για λογαριασμό άλλου.

4. Ποιοι χορηγούν τα πιστοποιητικά ΟΧΓΦ;

Απ.: Τα εγκεκριμένα ΚΕΚ, ιδιωτικά και δημόσια, αφού πρώτα ο ενδιαφερόμενος συμμετάσχει στις σχετικές εξετάσεις. Τόσο τα ΚΕΚ όσο και τα τμήματα εξετάσεων που αυτά διοργανώνουν μπορεί κάθε ενδιαφερόμενος να τα πληροφορηθεί από την ιστοσελίδα του ΥΠΑΑΤ πατώντας πάνω στους σχετικούς συνδέσμους («ΦΟΡΕΙΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ…» και «ΤΜΗΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ…» αντίστοιχα)

Στον ίδιο δικτυακό τόπο υπάρχει και καταχωρημένο αρχείο με όλα τα ονόματα των κατόχων πιστοποιητικού ΟΧΓΦ, το οποίο ανανεώνεται συνεχώς.

5. Υπάρχουν κατηγορίες προσώπων που εξαιρούνται από την υποχρέωση έκδοσης πιστοποιητικού ΟΧΓΦ;

Απ.: Ναι. Όλοι οι Γεωπόνοι και οι λοιποί πτυχιούχοι της απ. 2, θεωρείται ότι είναι πιστοποιημένοι στην χρήση γεωργικών φαρμάκων και δεν χρειάζεται να εκδώσουν πιστοποιητικό ΟΧΓΦ. Αυτοί αρκεί να υποβάλλουν μία αίτηση μέσω των ψηφιακών υπηρεσιών του ΥΠΑΑΤ, επισυνάπτοντας το πτυχίο τους και μία υπεύθυνη δήλωση. Η αρμόδια Δ.Α.Ο.Κ. εξετάζει την αίτηση και τους καταχωρεί ως "Χρήστες γεωργικών φαρμάκων".

Φυσικά πιστοποιητικό ΟΧΓΦ δεν χρειάζονται και όσοι καλλιεργούν ερασιτεχνικά, δηλαδή αποκλειστικά και μόνο για δική τους κατανάλωση. Στην περίπτωση όμως αυτή είναι υποχρεωμένοι να χρησιμοποιούν μόνο σκευάσματα για ερασιτεχνική χρήση.

6. Προκειμένου κάποιος να αγοράσει γεωργικά φάρμακα πρέπει να προσκομίσει στο κατάστημα το πιστοποιητικό ΟΧΓΦ;

Απ.: Όχι. Τα ΑΦΜ των πιστοποιημένων χρηστών είναι καταχωρημένα στη βάση δεδομένων του ΥΠΑΑΤ και μόλις ο υπεύθυνος του καταστήματος καταχωρήσει τα στοιχεία του πελάτη στην εφαρμογή της συνταγογράφησης, αυτομάτως ενεργοποιείται το πεδίο «Χρήση από τον ίδιο» που σημαίνει ότι το συγκεκριμένο ΑΦΜ είναι πιστοποιημένο.

7. Πώς μπορεί κάποιος πιστοποιημένος χρήστης να δηλώσει ότι θα κάνει χρήση γ.φ . για λογαριασμό άλλου;

Απ.: Αυτό γίνεται πάλι μέσα από τις «ψηφιακές υπηρεσίες» του ΥΠΑΑΤ. Ο πιστοποιημένος χρήστης μπαίνει στην εφαρμογή «Χρήση Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων» με τους προσωπικούς του κωδικούς και επιλέγει «Νέα Καταχώρηση ΑΦΜ Αγρότη» και εισάγει το ονοματεπώνυμο και το ΑΦΜ του προσώπου για λογαριασμό του οποίου θα κάνει χρήση γ.φ.  Να σημειώσουμε ότι στην περίπτωση αυτή ο χρήστης αναλαμβάνει την πλήρη ευθύνη για την ορθή χρήση των γεωργικών φαρμάκων, και είναι αυτός υπεύθυνος για οποιαδήποτε σχετική παράβαση σημειωθεί από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές. Η ανίχνευση π.χ. υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων στο προϊόν σε συγκέντρωση μεγαλύτερη από τα επιτρεπτά όρια είναι κακή χρήση γεωργικών φαρμάκων και υπεύθυνος γι' αυτό απέναντι στο νόμο είναι ο χρήστης γ.φ.

8. Μπορεί κάποιος να αγοράσει γεωργικά φάρμακα χωρίς να έχει πιστοποιητικό ΟΧΓΦ;

Απ.:  Βεβαίως, αρκεί κάποιος άλλος, πιστοποιημένος χρήστης, να έχει δηλώσει ότι θα κάνει χρήση των γ.φ. για λογαριασμό του, με τη διαδικασία που είδαμε παραπάνω. Στην περίπτωση αυτή ο υπεύθυνος του καταστήματος  μόλις εισάγει το ΑΦΜ και τα στοιχεία του πελάτη στη συνταγή του γ.φ. θα δει να εμφανίζεται το πεδίο «Επιλογή Χρήστη». Πατώντας πάνω στο πεδίο θα δει να εμφανίζεται το ΑΦΜ του πιστοποιημένου χρήστη που θα κάνει χρήση του γ.φ., το οποίο και επιλέγει προκειμένου να ολοκληρωθεί η έκδοση της συνταγής.

9. Σε περίπτωση που ο αγοραστής  είναι διαφορετικός από τον χρήστη σε ποιο όνομα εκδίδεται η συνταγή και το παραστατικό πώλησης;

Απ.:  Στο όνομα του αγοραστή σε κάθε περίπτωση. Απλώς πάνω στη συνταγή εκτός από τα στοιχεία του αγοραστή αναγράφεται και το ΑΦΜ του χρήστη, ο οποίος, όπως είπαμε, είναι και ο αποκλειστικά υπεύθυνος για την ορθή χρήση του φαρμάκου.

Εξυπακούεται ότι μεταξύ του αγρότη και του χρήστη (ψεκαστή) γ.φ., σε περίπτωση που είναι διαφορετικά πρόσωπα, πρέπει να υπάρχει σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Διαφορετικά μπορεί να προκύψουν διάφορα απρόοπτα.

Παράδειγμα: Αγρότης έχει καλλιέργεια με εσπεριδοειδή και αγοράζει εντομοκτόνο για τις καλλιέργειές του. Η χρήση του φαρμάκου γίνεται από άλλο πρόσωπο, επαγγελματία ψεκαστή, ο οποίος διαθέτει πιστοποιητικό ΟΧΓΦ. Ο ψεκαστής χρησιμοποιεί το φάρμακο τηρώντας αυστηρά όσα προβλέπει η ετικέτα. Ο αγρότης όμως δεν τηρεί τον απαραίτητο χρόνο αναμονής πριν από τη συγκομιδή και το προϊόν, σε έλεγχο που γίνεται, βρίσκεται με υπολείμματα φυτοφαρμάκων πάνω από τα επιτρεπτά όρια. Στην περίπτωση αυτή την ευθύνη για την παράβαση φέρει ο ψεκαστής, ο οποίος, αν και έχει τηρήσει όλα τα προβλεπόμενα, καλείται να «αποδείξει ότι δεν είναι ελέφαντας» και να απολογηθεί για ένα γεγονός για το οποίο ούτε ευθύνεται αλλά και ούτε μπορεί να ελέγξει.